Op 6 november kiezen de Guatemalteken een nieuwe president. Met gemiddeld 16 doden per dag is het geweld een hoofdthema bij de verkiezingen. De militair op rust Otto Perez Molina is de gedoodverfde winnaar. Met zijn partij Patrido Patriota behaalde hij in de voorverkiezingen op 11 september 36 procent van de stemmen.
Lees verder via La Chispa
Hoewel Otto Perez zich voorstelt als de Commandant van de vrede, was hij een centrale figuur tijdens 36 jaar durende gewapende conflict in Guatemala. Door mensenrechtenorganisaties wordt hij beschuldigd van verschillende oorlogsmisdaden, waaronder genocide. Bovendien deed een onlangs door Wikileaks gelekte kabel van de Amerikaanse ambassade vragen rijzen over zijn banden met de drugswereld. Onder andere het Washington Office on Latin America beticht Perez Molina ervan aan het hoofd te staan van “El Sindicato” een machtige misdaadorganisatie ontstaan uit militaire structuren.
Zijn tegenkandidaat, Manuel Baldizón, is een steenrijke zakenman. Velen verkiezen hem voor wat hij niet is, een militair. Ook hij wordt er echter van beschuldigd banden te hebben met de drugswereld, onder meer door de onderzoeksinstelling InSight Crime. De aantijgingen van corruptie zijn nog talrijker. Zijn uiterst populistische aanpak leverde Baldizón en zijn gloednieuwe partij LIDER wel 23,5 procent van de stemmen op.
Vooral de oorsprong van het geld waarmee de kandidaten hun verkiezingscampagne bekostigden doet vragen rijzen. Partido Patriota spendeerde meer dan 8,2 miljoen euro, LIDER deed het met meer dan 6,1 miljoen euro. Dit was de duurste Guatemalteekse verkiezingscampagne ooit. Guatemalteekse organisaties waarschuwen dat zelfs de traditionele geldschieters, het bedrijfsleven en de rijke oligarchische families zulke bedragen niet kunnen voorschieten. De organisaties gaan ervan uit dat het geld van de drugswereld en georganiseerde misdaad komt die Guatemala steeds steviger in haar greep krijgt.
Beide presidentskandidaten beloven echter repressief op te treden tegen criminaliteit en de drugswereld. Ook zien ze een grotere rol voor het leger en politie en willen ze meer militairen op straat. Otto Perez Molina voorziet bovendien verscheidene ex-militairen in zijn regering. Als het van Baldizón afhangt voert hij de doodstraf terug in.
Gezien de vermeende banden van de presidentskandidaten met de onderwereld, concludeert het onderzoeksblad el Observador dat het veiligheidsbeleid niet gericht zal zijn op het ontmantelen van de georganiseerde misdaad en drugswereld, maar op het controleerbaar maken van die netwerken, zodat ze de economie niet aantasten. De Wereldbank waarschuwde al dat Guatemala investeringen verliest door het geweld.
Indien het veiligheidsbeleid wel een frontale aanval op de georganiseerde misdaad overweegt is dit evenzeer reden tot ongerustheid. Die repressieve militaire strategie eiste in Mexico al 40.000 levens, zonder een vooruitzicht op vrede.
In een land dat overspoeld wordt door geweld stemt men voor meer geweld. Op vele lippen brandt de vraag wie de volgende slachtoffers zullen zijn.
NO - STATUS - QUO 